Τα περισσότερα έργα που εκτελέστηκαν και συνεχίζουν να πραγματοποιούνται αφορούν στην αναδημιουργία του καμένου ελατοδάσους από την καταστροφική πυρκαγιά του Ιουνίου του 2007 και την αποκατάσταση του οικοσυστήματος.
Συγκεκριμένα στη πυρκαγιά του Ιουνίου του 2007, κάηκαν 36.338,13 στρέμματα του Εθνικού Δρυμού, εκ των οποίων τα 21.800 στρ. καλύπτονταν από δάσος ελάτης, το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναγεννηθεί. Από το δάσος χαλεπίου πεύκης κάηκαν 10.561,98 στρ., ενώ η έκταση των αειφύλλων πλατυφύλλων που κάηκε ανέρχεται στα 3.976,2 στρ. Σε αυτές τις τελευταίες εκτάσεις, τα κυρίαρχα είδη αναγεννώνται φυσικά.
Η ένταση της φωτιάς ήταν πολύ μεγάλη και η βλάστηση σε ένα μεγάλο τμήμα αυτής καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα την αναμενόμενη εμφάνιση έντονων περιβαλλοντικών και οικολογικών επιπτώσεων στο δασικό περιβάλλον του Εθνικού Δρυμού. Ειδικότερα, από μια μεγάλη πυρκαγιά επηρεάζονται η χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, η συγκράτηση και στη συνέχεια η κατανομή της βροχής που φθάνει στην επιφάνεια του εδάφους, η πλημμυρική απορροή και οι παροχές των υδατορευμάτων της, οι φυσικές και χημικές ιδιότητες του εδάφους της, καθώς επίσης η ποιότητα του νερού και του αέρα.
Τα έργα προστασίας και αποκατάστασης που κρίθηκαν αναγκαία και κατάλληλα για τη συγκεκριμένη περιοχή τέθηκαν σε εκτέλεση αμέσως μετά την πυρκαγιά συνοψίζονται ως εξής:
Αντιδιαβρωτικά έργα
Στις καμένες περιοχές κατασκευάστηκαν έργα κατά μήκος των χωροσταθμικών των πλαγιών των λεκανών απορροής με στόχο:
- Την αποφυγή δημιουργίας εκτεταμένης επιφανειακής απορροής και στη συνέχεια διάβρωσης του εδάφους στις πλαγιές των λεκανών.
- Τη συγκράτηση εδαφικού υλικού, την προσωρινή ταμίευση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου όγκου νερού και τη βαθμιαία διήθηση και διείσδυση αυτού στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους.
- Τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών αποκατάστασης και προστασίας της βλάστησης.
Τα αντιδιαβρωτικά έργα ξεκίνησαν αρχές Αυγούστου και ολοκληρώθηκαν το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Κατασκευάστηκαν σε έκταση περίπου 28.000 στρεμμάτων, 1.784.380,37 μέτρα ή 63,99 μ./στρ. κορμοδέματα και κλαδοπλέγματα, καθώς και 4.045,51 τ.μ. ή 0,15 τ.μ./στρ. ξυλοφράγματα.
Αντιπλημμυρικά έργα
Για τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων, εκτελέστηκαν αντιπλημμυρικά έργα στις κοίτες των υδατορευμάτων των λεκανών. Συνολικά κατασκευάστηκαν 44 λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια (σαρζανέτ) στα ρέματα Αγίας Τριάδας, Χούνης, Αγίου Γεωργίου και Γιαννούλας.
Τα αποτελέσματα τόσο από τα αντιδιαβρωτικά, όσο και από τα αντιπλημμυρικά, όπως διαπιστώθηκε έως σήμερα, ήταν πολύ ικανοποιητικά και μείωσαν κατά μεγάλο βαθμό τη διάβρωση του εδάφους καθώς και τα πλημμυρικά φαινόμενα στα κατάντη της περιοχής.
Αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης – Αναδασωτικές Επεμβάσεις
Στα οικοσυστήματα των αειφύλλων-πλατυφύλλων (που διαθέτουν μηχανισμό φυσικής αναβλάστησης μετά από φωτιά) και στα δάση της χαλεπίου πεύκης (προσαρμοζόμενο είδος που αναγεννάται φυσικά μετά τη φωτιά) δεν επιδιώχθηκε καμία αναδασωτική επέμβαση, καθώς οι μηχανισμοί αποκατάστασης αναπτύχθηκαν φυσικά και η παρακολούθηση της φυσικής αναγέννησης μας υπέδειξε πως δεν απαιτούνται επεμβάσεις.
Στις καμένες εκτάσεις του δάσους της κεφαλληνιακής ελάτης οι εργασίες αποκατάστασης ξεκίνησαν την άνοιξη του 2008. Οι μελέτες αναδάσωσης συντάσσονται ετησίως από το αρμόδιο προσωπικό του Φορέα και οι εργασίες ανατίθενται σε εργολάβο. Ο Φορέας επιβλέπει τις αναδασωτικές εργασίες, παρακολουθεί και καταγράφει την πορεία εξέλιξης των αναδασωτικών επεμβάσεων για την επιλογή των κατάλληλων μελλοντικών ενεργειών και μέτρων αποκατάστασης.
Περιληπτικά σε συνολική επιφάνεια περίπου 4.567 στρ. κατά τη διάρκεια 2008-2020, φυτεύτηκαν: 281.700 φυτάρια μαύρης πεύκης, 224.186 φυτάρια κεφαλληνιακής ελάτης και 800 φυτάρια χνοώδους δρυός. Η μαύρη πεύκη χρησιμοποιείται για τη δημιουργία προδάσους σε δύσκολες περιοχές για να δεχτεί τις μελλοντικές αναδασώσεις της κεφαλληνιακής ελάτης.
Τα αποτελέσματα των αναδασωτικών επεμβάσεων κρίνονται ικανοποιητικά καθώς οι συνθήκες αποκατάστασης του ελατοδάσους στην Πάρνηθα δεν είναι ευνοϊκές, λόγω των ιδιαίτερων κλιματεδαφικών συνθηκών, των υψηλών θερμοκρασιών και της επιδημίας φλοιοφάγων εντόμων που θέτουν ισχυρούς περιορισμούς για την επιβίωση της ελάτης.
Ανακατασκευή του δασικού φυτωρίου Αγίας Τριάδας
Αμέσως μετά την πυρκαγιά ανακατασκευάστηκε το δασικό φυτώριο Αγίας Τριάδας με σκοπό την παραγωγή φυτευτικού υλικού για την αναδάσωση των καμένων εκτάσεων. Η έκταση του φυτωρίου είναι 6.986 τ.μ. και έχει δυνατότητα παραγωγής έως 300.000 φυτάρια. Από το 2008 και έπειτα συλλέγονται σπόροι ελάτης από την περιοχή για την παραγωγή φυταρίων τα οποία μετά το πέρας τριών ετών στο φυτώριο είναι διαθέσιμα για τις αναδασωτικές επεμβάσεις.
Το δασικό φυτώριο Πάρνηθας ανήκει στη Δ/νση Αναδασώσεων Αττικής, αλλά μετά την πυρκαγιά έχει παραχωρηθεί προς χρήση στο Φορέα ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία, τη συντήρησή του και την εκτέλεση όλων των απαραίτητων μελετών και εργασιών για την αναπαραγωγή του φυτευτικού υλικού.
