Μυθολογία


Το όνομα Πάρνηθα είναι πανάρχαιο. Έχει πελασγική προέλευση και η ετυμολογία του είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να καθοριστεί επακριβώς. Έχει ρίζα συγγενή με τις λέξεις Παρνασσός και Πάρνων, Parna στη λουβική (νεκρή γλώσσα της Ανατολίας) σημαίνει ναός, οίκος. Ο Κ. Δούκας (1995) τονίζει ότι Πάρνης σημαίνει περιφραστικά «το όρος που δέχεται την πνοή του βοριά και προσφέρεται για ασφαλή κατοικία θεών και ανθρώπων και όπου ο ήλιος οδεύει προς τη δύση». Η Πάρνηθα ήταν αφιερωμένη στο Δία, που κατοικούσε πάνω στα όρη, όπου μαζεύονται τα σύννεφα των καταιγίδων. Έτσι, η Πάρνηθα ήταν ίσως ο «ναός» με την ευρύτερη έννοια του ύψιστου Θεού και προ πάντων του θεού της βροχής και της καταιγίδας. Η ρίζα του ονόματος Δίας υπάρχει στα Λατινικά dues: «Θεός», dies: «ημέρα» και στα ελληνικά ενδία: «καλός καιρός». Ο Ζευς ήταν ο Ουράνιος Πατέρας, ο λαμπρός ουρανός της ημέρας. Ο περιηγητής Παυσανίας (2ος μ.Χ. αιώνας) αναφέρει χαρακτηριστικά «Και εν Πάρνηθι παρνήθιος Ζευς χαλκούς έστι και βωμός σημαλέου Διός έστι δε εν τη Πάρνηθι και άλλος βωμός θύουσι δε επ’ αυτού τοτέ μεν όμβριου τοτέ δε απήμιον καλούντες Δία».

Η σύντομη αναφορά του Παυσανία στην Πάρνηθα, προφανώς γιατί δεν την είχε ο ίδιος επισκεφθεί, είναι αρκετή να αποδείξει ότι πραγματικά στο υψηλότερο βουνό της Αττικής κυριαρχούσε η θεϊκή παρουσία του πατέρα των θεών και των ανθρώπων. Άλλωστε σε όλη την Ελλάδα είναι γνωστή η λατρεία του Δία στις κορυφές των βουνών.

Στην Πάρνηθα ο Δίας λατρευόταν σύμφωνα με τον Παυσανία ως Παρνήθιος, ρωμαλέος, όμβριος και απήμιος. Όπλο του το αστροπελέκι, αποκλειστική του διάθεση, που τον καθιστά ακατανίκητο και τον τρέμουν θεοί και άνθρωποι.